Oswald Nunes | advocaat
bij KBS Advocaten

“Tuchtrechters zijn erg geïnteresseerd in het lerend effect van het tuchtrecht. Laat als beroepsbeoefenaar zien dat je, ook al is het een ongegronde klacht, er toch wat van hebt geleerd!” 

Oswald Nunes

De ruim 386.000 geregistreerden in het BIG-register verrichten gezamenlijk dagelijks miljoenen medische handelingen. Deze leiden tot relatief weinig klachten bij tuchtcolleges. Voor de coronaperiode waren het er zo’n 1.500 per jaar. Dat aantal nam af tot ongeveer 1.000 klachten in de afgelopen twee jaar. Mogelijke verklaringen daarvan zijn de uitgestelde zorg en de toegenomen sympathie voor artsen tijdens de pandemie. Van de 992 klachten in 2021 – die varieerden van bejegeningsklachten tot klachten over operaties met dodelijke afloop – werden er slechts 175 gegrond verklaard. De regionale tuchtcolleges gaven in deze zaken meestal een waarschuwing, maar ook berispingen, boetes, gedeeltelijke ontzeggingen of doorhalingen in het register kwamen voor. “Zo’n waarschuwing vinden we soms het einde van de wereld”, aldus Mieke Kerkhof. “We vinden het verschrikkelijk en een berisping is natuurlijk nog veel erger.”

Tuchtnormen en knelpunten

De Wet BIG kent twee zogenoemde tuchtnormen. De eerste betreft enig handelen of nalaten in strijd met de zorg die de beroepsbeoefenaar in die hoedanigheid behoort te betrachten en de tweede omvat enig ander handelen of nalaten in strijd met hetgeen een behoorlijk beroepsbeoefenaar betaamt. Aan de hand van deze normen bespraken Kerkhof en Nunes verschillende zaken, waaronder de tuchtzaak tegen tien zorgverleners van het Jeroen Bosch Ziekenhuis die betrokken waren bij de geboorte van baby Luna in 2014. De baby overleed kort na haar geboorte. De klachten betroffen onder andere te laat ingrijpen, ondeugdelijke overdracht, foutieve diagnostiek, transparantie en dossierplicht. Het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg oordeelde dat er fouten waren gemaakt en bestrafte vier van de betrokken artsen. Deze en nog andere zaken brachten Kerkhof en Nunes tot een bespreking van knelpunten. De uitspraken van de tuchtcolleges leiden bijvoorbeeld tot ongeloof en boosheid bij hulpverleners, ze bevorderen een defensieve geneeskunde, leiden ook tot minder draagvlak voor het tuchtrecht, infantiliseren de verantwoordelijkheid van patiënten en zetten het verschil tussen inspannings- en resultaatsverplichtingen op scherp.

Suggesties tot verbetering

Mogelijk gaat de voorgenomen wijziging van tuchtcolleges in toetsingscolleges enige verbetering bieden. Verder suggereerden Kerkhof en Nunes onder meer de verjaringstermijn van tien naar vijf jaar te verkorten, altijd een mondeling vooronderzoek of mediation te gelasten en uitspraken uitgebreider te motiveren en te onderbouwen. Oswald Nunes tot slot: “Tuchtrechters zijn erg geïnteresseerd in het lerend effect van het tuchtrecht. Laat als beroepsbeoefenaar zien dat je, ook al is het een ongegronde klacht, er toch wat van hebt geleerd!”