“Bij alle technocratie en ingewikkeldheid die we om ons heen weten te creëren,
is het belangrijk oog te hebben voor het feit dat het werk
door mensen wordt gedaan.”

Marcel Levi

“Ik ben ervan onder de indruk hoe goed mensen in staat bleken zich flexibel op te stellen.
We bleken in staat om zelfs grote organisaties heel
snel en effectief te veranderen zonder businesscases of organisatieadviseurs.”

Marcel Levi

naam 
| functie

“Wat de werkgevers-aansprakelijkheid betreft zijn de vereisten voor toewijzing van een vordering niet veel anders dan bij een onrechtmatige daad.”

Bert de Hek

In de coronacrisis is men noodgedwongen veel meer gaan thuiswerken en in ‘het nieuwe normaal’ zal er nog steeds vaker worden thuisgewerkt dan voorheen, constateerde Bert de Hek. Hij haalde diverse onderzoeken aan. Uit onderzoek door TNO blijkt dat 35 procent van de werknemers thuis geen geschikte werkplek heeft en dat 62 procent nooit of te weinig korte pauzes neemt. Uit onderzoek door CNV onder 2.600 thuiswerkende leden blijkt dat 41 procent vaker last heeft van fysieke klachten, met name in schouders, nek en armen. Daarnaast heeft thuiswerken volgens dit onderzoek een negatieve invloed op het psychisch welbevinden. In onderzoek door het Sociaal en Cultureel Planbureau vond slechts 10 procent van de werknemers thuiswerken erg belastend en 34 procent enigszins.

Stelplicht en bewijslast

“Wat de werkgeversaansprakelijkheid betreft”, vervolgde De Hek, “zijn de vereisten voor toewijzing van een vordering niet veel anders dan bij een onrechtmatige daad. De verschillen zitten vooral bij sommige elementen in de stelplicht en de bewijslast. De bewijslast ligt bij de werknemer. Die moet aantonen dat hij in de uitoefening van de werkzaamheden schade heeft geleden. In de terminologie van de onrechtmatige daad kun je zeggen dat er dan een fout is gemaakt: de werkgever heeft de zorgplicht geschonden. Het ligt daarom op de weg van de werkgever om te stellen en te bewijzen dat hij zijn zorgplicht is nagekomen. Ook ten aanzien van het causaal verband tussen de schade en de zorgplichtschending ligt de stelplicht en de bewijslast bij de werkgever. Tenslotte mag er geen sprake van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer zijn.” De Hek ging vervolgens in op het aspect ‘in de uitoefening van de werkzaamheden’ (een struikelblok in beroepsziektezaken) en op enkele ‘hulpmiddelen’ voor de werknemer: de arbeidsrechtelijke omkeringsregel (maar die levert de werknemer niets op), de verzwaarde motiveringsplicht van de werkgever betreffende gegevens over blootstelling en de proportionele aansprakelijkheid.

Zorgplicht op afstand

Bert de Hek schonk in zijn lezing veel aandacht aan de zorgplicht op afstand. Deze berust op een verlicht Arbo-regime, maar bepalingen over fysieke en psychosociale belasting gelden wel degelijk. De werkgever draagt zorg voor de werkplek, bijvoorbeeld voor wat betreft de verlichting en de ergonomische inrichting ervan. Lastig, volgens De Hek, is of de werkgever ook voor technische maatregelen moet zorgen om onafgebroken beeldschermwerk te voorkomen. Wel heeft de werkgever een instructieverplichting ten aanzien van het gebruik van de werkplek en de noodzaak van pauzes, maar het is de vraag, gelet op privacyvoorschriften, in hoeverre een en ander kan worden gecontroleerd.