Hét onderwerp kon natuurlijk niet ontbreken tijdens het 22e PPS Congres dat eind vorige maand in Apeldoorn plaatsvond: artificiële intelligentie, kortweg AI genoemd. Onder de noemer AI: een gesprek waard? ging dr. Bart van der Sloot (auteur van Regulating the Synthetic Society) een gesprek aan met Mark van Dijk (adviseur Innovatie) en Gert-Jan Mijnen (Nationale-Nederlanden). Maar eerst legde hij de zaal enkele stellingen voor.  

Controle is weg 

Toen Van der Sloot maar weinig handen de lucht in zag gaan op zijn eerste stelling moest hij inwendig bijna lachen. “Ik gaf vorige week een lezing bij techneuten. Zij reageerden op de stelling met: over vijf jaar? Wat een onzin, dat is nu al zo.” 

Meer dan negentig procent van het internet wordt gegenereerd of gemanipuleerd door AI. De één vindt het prachtig, een ander schrikt ervan, maar duidelijk is dat AI ons leven al beheerst. Denk aan robots die een operatie verzorgen in het ziekenhuis. Aan drones die bij oorlogen worden ingezet. Maar ook aan zelfrijdende auto's die in San Francisco nu al voor minder ongelukken zorgen. Van der Sloot somde een indrukwekkend rijtje voorbeelden op, maar wees ook nadrukkelijk op de gevaren, waaronder discriminatie en privacy. “Waar gaan die data allemaal heen? De controle is weg. Je moet er vooraf goed over nadenken hoe je de data deelt.” 

ChatGPT 

Op de volgende stelling (Gebruikt u wel eens ChatGPT of andere AI-tools?) antwoordde de meerderheid van de zaal ontkennend: zelden tot nooit. “Zonde", meent Van der Sloot, “want AI levert vooral veel tijdsbesparing op. Ik doe zelf ook nog niet zoveel met ChatGPT, maar onlangs heb ik mezelf geïnterviewd als voorbereiding op een lezing. ChatGPT heeft binnen tien seconden mijn boek gelezen en relevante vragen bedacht. Dat scheelde mij een berg tijd."  

Tip 

“Bedenk vooraf goed wat je wilt met AI", gaf hij de zaal als tip mee. “Veel mensen vinden het eng. En natuurlijk kleven er gevaren aan het gebruik, maar denk naast de risico's ook eens in kansen. In de rechterlijke macht kunnen ‘standaard’ zaken door AI worden afgehandeld. Dat zorgt ervoor dat een rechter meer tijd overhoudt voor de ingewikkelde casussen en waarom zou dat bij de afhandeling van letsel ook niet kunnen werken? Je kunt zelfs AI met slachtoffers laten praten. Soms vinden mensen het veiliger en fijner om met een computer of robot te praten dan met een mens.”  

Dwarsleasie 

Mark van Dijk en Gert-Jan Mijnen toonden zich alle twee liefhebbers van AI. “Wij hebben bij NN vaak geen notulist meer nodig in een vergadering ", aldus Mijnen. “Wij laten vaak de brieven door AI vertalen voor onze buitenlandse afdeling", vertelde Van Dijk. 

Het ‘nadeel’ bij de afhandeling van letselschade is echter dat er heel veel data nodig zijn, meent Mijnen. “We komen een heel eind met AI, maar een dwarsleasie is bijvoorbeeld voor ieder mens anders. Daarvoor hebben we meer data nodig dan waarover wij bij NN kunnen beschikken. We moeten dus samenwerken met anderen en de vraag is hoe? Samenwerken is fijn, maar je wilt de concurrentie ook niet wijzer maken", zei hij met een knipoog. 

Cao's in een database 

Veel discussies bij letselschade gaan over de loopbaan die een slachtoffer had kunnen hebben. Van Dijk: “Als je alle cao's in een database kunt stoppen, kun je ook beter voorspellen hoe iemands pad eruit had kunnen zien en hoe groot de schade is. Een betere voorspelling levert minder discussie op, dus dat betekent een win-win.” 

Mijnen is dat helemaal met hem eens, maar vult daarbij aan dat medewerkers bij NN ‘het systeem’ altijd nog kunnen overrulen. “Bij de uiteindelijke besluitvorming voor een voorstel is de blik van een mens nodig. We moeten blijven toetsen of de computer het goed heeft gedaan.” 

Conclusie 

Het slotakkoord tijdens het 22e PPS Congres was voor Van der Sloot. Hij concludeerde dat het beste scenario een combinatie is tussen twee werelden. “Naast een optimale benutting van AI moet de mens ook een rol blijven spelen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de medische wereld, dan zijn er nu al operaties die de machine beter kan dan de mens. En andersom. Als het je lukt om het beste uit die twee werelden met elkaar te verenigen, heb je het optimum te pakken.”