Chroom-6 is een metaal dat een verbinding met een andere stof vormt, bijvoorbeeld zuurstof. Omdat het roestwerende eigenschappen heeft, werd het veel in verf gebruikt. Bij het spuiten, schuren, slijpen, zagen of verhitten van die verf kan chroom-6 vrijkomen. Komt deze stof in het lichaam, door inslikken, inademen of via de huid, dan kan dat tot gezondheidsschade leiden. Enkele ziektebeelden zijn longkanker, neus- en neusbijholtekanker, maagkanker, strottenhoofdkanker, luchtwegallergieën, astma, COPD en contacteczeem. In Nederland hebben zich twee massaschades met chroom-6 voorgedaan: bij NedTrain in Tilburg en bij zogenoemde POMS-locaties (Prepositioned Organizational Material Storage) van Defensie. Derk-Jan van der Kolk vertelde over beide zaken. In Tilburg ging het om een re-integratietraject tussen 2004 en 2012 waar ongeveer 800 mensen aan deelnamen. Zij verrichtten in de werkplaats van NedTrain restauratiewerkzaamheden aan museumtreinen van het Spoorwegmuseum. Bij Defensie ging het om onderhoudswerkzaamheden vanaf de jaren zeventig aan Amerikaans materieel.

Compensatieregelinge

Van der Kolk ging gedetailleerd in op de compensatieregelingen in beide zaken. In Tilburg kregen alle betrokkenen een eenmalige financiële tegemoetkoming van 7.000 euro voor materiële en immateriële schade en later nog eens 500 euro vanwege de lange duur van de procedure. Vertoont iemand een ziektebeeld dat op de lijst chroom-6-aandoeningen van het RIVM voorkomt en is hij of zij vanaf 2004 tot en met 2010 bij NedTrain werkzaam geweest, dan wordt een bedrag uitgekeerd tussen 5.000 en 40.000 euro als immateriële schadevergoeding. Bovendien wordt dan het eigen risico van de zorgverzekering gedurende drie jaar gecompenseerd. Wie meer schade heeft, kan zich richten tot het Schadeloket Verzekeraars Chroom-6. Bij Defensie was aanvankelijk sprake van een Coulanceregeling 2015. Had iemand een aandoening op de ziektelijst van het RIVM, was er een aanwijzing dat die aandoening op een POMS-locatie door het werken met chroom-6 was veroorzaakt en had betrokkene minstens een jaar in een risicofunctie gewerkt, dan werd een coulancetegemoetkoming van minimaal 3.000 en maximaal 15.000 euro uitgekeerd. Deze regeling verviel in juni 2021 en werd toen vervangen door de Regeling uitkering chroom-6 Defensie. Deze regeling ging gelden voor alle Defensielocaties en hield in, naast andere bepalingen, dat betrokkenen aanspraak konden maken op een immateriële compensatie, afhankelijk van de duur, de blootstelling en de aard van de ziekte, te beoordelen door een beoordelingspanel, en op een materiële compensatie van 4.110,59 euro.

Veelvoud

Derk-Jan van der Kolk concludeerde dat er inmiddels een veelvoud aan regelingen is, vergelijkbaar met de chroom-6-compensatieregelingen, maar dat daarmee nog geen grip op dergelijke massaschades is verkregen. Van belang is onder meer een uitspraak van Rechtbank Zeeland-West-Brabant dat een forfaitaire vaststelling van een immateriële schadevergoeding niet mogelijk is.⁴ Van der Kolk hield tot slot een pleidooi om bij collectieve schades op basis van een vast format te documenteren. Hij adviseerde de schades individueel te inventariseren en een uitvoeringsorganisatie in te stellen. Zijn laatste aanbeveling betrof het faciliteren van herstelmogelijkheden, voorzieningen en informatie en het tot stand brengen van publiciteit en communicatie.