PPS
Congres
lees meer
prof. mr. dr. Rianka Rijnhout | hoogleraar Instituties,
conflictoplossing en privaatrecht in Utrecht
“Een auto-ongeval is niet meer een auto-ongeval, maar een softwareprobleem. En in de toekomst komt artificial intelligence op ons af. In de Engelstalige literatuur wordt heel sterk bepleit om van het aansprakelijkheidsrecht weg te stappen. Zelflerende systemen, wie ga je daar verantwoordelijk voor maken?”
Rianka Rijnhout
naam
| functie
Rianka Rijnhout presenteerde in haar bijdrage een drieluik: 1) wat zijn de bekende kenmerken van complexe zaken, 2) wat maakt afwikkeling in de toekomst complexer en 3) welke alternatieven zijn er en waarom zijn die wel of niet betekenisvoller. In het eerste deel van dit drieluik besprak zij de resultaten van het Utrechts onderzoek naar langlopende letselschadezaken. In het PPS-Bulletin zijn deze al in verschillende artikelen aan de orde geweest.
Impactvolle ontwikkelingen
Rianka Rijnhout behandelde vervolgens een aantal belangrijke ontwikkelingen met veel impact op het aansprakelijkheidsrecht. In het verleden was de industrialisatie zo’n ontwikkeling. Deze leidde ertoe dat voor bepaalde risicoaansprakelijkheden werd gekozen en voor zware zorgplichten voor werkgevers bijvoorbeeld. “Het aansprakelijkheidsrecht kwam door die maatschappelijke beweging onder druk te staan en het aansprakelijkheidsrecht bewoog mee”, aldus Rijnhout. Een tweede ontwikkeling was het consumentisme. Daardoor kwamen mensen in een koop-verkooprelatie te staan en ze werden daardoor kwetsbaar. De introductie van de productaansprakelijkheid in de jaren tachtig was daar een gevolg van. De derde ontwikkeling dient zich nu aan: de risk society.
Risk society
Rianka Rijnhout: “De risk society brengt nieuwe risico’s met zich mee, waarvan we eerder geen weet hadden. Ze zorgen wel voor concrete letselschades in individuele gevallen en daar hebt u mee te maken. Dat zijn al die zaken waarin over causaliteit wordt gediscussieerd en waarin we nu ook zoekende zijn wat we ermee moeten. Wat gaan we doen met de beroepsziektes? Gaan we die verzekeren of gaan we dat fonds dat in januari wordt geïntroduceerd nog verder uitbreiden? Dit gaat natuurlijk in de komende jaren, als je de rechtsfilosofen mag geloven, voor nog meer hoofdbrekens zorgen.”
Digitalisering en leefomgeving
Behalve de risk society zullen ook de digitalisering van de samenleving en veranderingen in de leefomgeving voor discussies over het aansprakelijkheidsrecht zorgen. Rijnhout: “Een auto-ongeval is niet meer een auto-ongeval, maar een softwareprobleem. En in de toekomst komt artificial intelligence op ons af. In de Engelstalige literatuur wordt heel sterk bepleit om van het aansprakelijkheidsrecht weg te stappen. Zelflerende systemen, wie ga je daar verantwoordelijk voor maken? Europa zet in op risicoaansprakelijkheid voor AI-producten, maar we moeten afwachten of het daarbij blijft. En wat de veranderingen in de leefomgeving betreft, ik weet dat u denkt dat het geen letselschade is, maar ik denk dat het wel zo is. Reken maar dat die veranderingen van de leefomgeving die in de komende decennia gaan plaatsvinden, impact zullen hebben op de manier waarop wij naar vorderingen kijken.”
Alternatieven
“Wat is dan de goede weg?” zo besloot Rianka Rijnhout “Vaak wordt in de literatuur en ook op politiek niveau naar alternatieven gewezen. Dat kunnen dan verzekeringen zijn, fondsen, no fault-systemen, van alles. Die systemen hebben met elkaar gemeen dat je geen vergoeding krijgt omdat iemand verantwoordelijk is, maar omdat jou iets is overkomen. Helaas is er nog ontzettend weinig onderzoek naar die alternatieven gedaan, dus ik kan nog maar een gedeelte van de spiegel van de wetenschap laten zien. Voor ons als academie ligt daar in de komende jaren een belangrijke taak: niet alleen in het systeem onderzoek doen, maar ook daarbuiten.”
Prof. mr. dr. Rianka Rijnhout, hoogleraar Instituties, conflictoplossing en privaatrecht in Utrecht hield haar gehoor op het PPS-Congres de spiegel van de wetenschap voor. Hoezo alternatieven voor het aansprakelijkheidsrecht?
Actueel
terug
Hoe veerkrachtig
is het aansprakelijk-heidsrecht?
PPS
Congres
Oswald Nunes | advocaat
bij KBS Advocaten
prof. mr. dr. Rianka Rijnhout
| hoogleraar Instituties,conflictoplossing
en privaatrecht in Utrecht
terug
“Een auto-ongeval is niet meer een auto-ongeval, maar een softwareprobleem. En in de toekomst komt artificial intelligence op ons af. In de Engelstalige literatuur wordt heel sterk bepleit om van het aansprakelijkheidsrecht weg te stappen. Zelflerende systemen, wie ga je daar verantwoordelijk voor maken?”
Rianka Rijnhout
Prof. mr. dr. Rianka Rijnhout, hoogleraar Instituties, conflictoplossing en privaatrecht in Utrecht hield haar gehoor op het PPS-Congres de spiegel van de wetenschap voor. Hoezo alternatieven voor het aansprakelijk-
heidsrecht?
Actueel
Rianka Rijnhout presenteerde in haar bijdrage een drieluik: 1) wat zijn de bekende kenmerken van complexe zaken, 2) wat maakt afwikkeling in de toekomst complexer en 3) welke alternatieven zijn er en waarom zijn die wel of niet betekenisvoller. In het eerste deel van dit drieluik besprak zij de resultaten van het Utrechts onderzoek naar langlopende letselschadezaken. In het PPS-Bulletin zijn deze al in verschillende artikelen aan de orde geweest.
Impactvolle ontwikkelingen
Rianka Rijnhout behandelde vervolgens een aantal belangrijke ontwikkelingen met veel impact op het aansprakelijkheidsrecht. In het verleden was de industrialisatie zo’n ontwikkeling. Deze leidde ertoe dat voor bepaalde risicoaansprakelijkheden werd gekozen en voor zware zorgplichten voor werkgevers bijvoorbeeld. “Het aansprakelijkheidsrecht kwam door die maatschappelijke beweging onder druk te staan en het aansprakelijkheidsrecht bewoog mee”, aldus Rijnhout. Een tweede ontwikkeling was het consumentisme. Daardoor kwamen mensen in een koop-verkooprelatie te staan en ze werden daardoor kwetsbaar. De introductie van de productaansprakelijkheid in de jaren tachtig was daar een gevolg van. De derde ontwikkeling dient zich nu aan: de risk society.
Risk society
Rianka Rijnhout: “De risk society brengt nieuwe risico’s met zich mee, waarvan we eerder geen weet hadden. Ze zorgen wel voor concrete letselschades in individuele gevallen en daar hebt u mee te maken. Dat zijn al die zaken waarin over causaliteit wordt gediscussieerd en waarin we nu ook zoekende zijn wat we ermee moeten. Wat gaan we doen met de beroepsziektes? Gaan we die verzekeren of gaan we dat fonds dat in januari wordt geïntroduceerd nog verder uitbreiden? Dit gaat natuurlijk in de komende jaren, als je de rechtsfilosofen mag geloven, voor nog meer hoofdbrekens zorgen.”
Digitalisering en leefomgeving
Behalve de risk society zullen ook de digitalisering van de samenleving en veranderingen in de leefomgeving voor discussies over het aansprakelijkheidsrecht zorgen. Rijnhout: “Een auto-ongeval is niet meer een auto-ongeval, maar een softwareprobleem. En in de toekomst komt artificial intelligence op ons af. In de Engelstalige literatuur wordt heel sterk bepleit om van het aansprakelijkheidsrecht weg te stappen. Zelflerende systemen, wie ga je daar verantwoordelijk voor maken? Europa zet in op risicoaansprakelijkheid voor AI-producten, maar we moeten afwachten of het daarbij blijft. En wat de veranderingen in de leefomgeving betreft, ik weet dat u denkt dat het geen letselschade is, maar ik denk dat het wel zo is. Reken maar dat die veranderingen van de leefomgeving die in de komende decennia gaan plaatsvinden, impact zullen hebben op de manier waarop wij naar vorderingen kijken.”
Alternatieven
“Wat is dan de goede weg?” zo besloot Rianka Rijnhout “Vaak wordt in de literatuur en ook op politiek niveau naar alternatieven gewezen. Dat kunnen dan verzekeringen zijn, fondsen, no fault-systemen, van alles. Die systemen hebben met elkaar gemeen dat je geen vergoeding krijgt omdat iemand verantwoordelijk is, maar omdat jou iets is overkomen. Helaas is er nog ontzettend weinig onderzoek naar die alternatieven gedaan, dus ik kan nog maar een gedeelte van de spiegel van de wetenschap laten zien. Voor ons als academie ligt daar in de komende jaren een belangrijke taak: niet alleen in het systeem onderzoek doen, maar ook daarbuiten.”