Dagvoorzitter Remco Heeremans, directeur van De Letselschade Raad, keek vijfentwintig jaar terug, toen eerst in 1998 het Nationaal Platform Personenschade werd opgericht en daarna in 2009 De Letselschade Raad. Hij noemde enkele recente activiteiten van de Raad, alle gericht op kwaliteitsverbeteringen in de afwikkeling van letselschade. Toch valt er helaas nog wel wat te verbeteren, aldus Heeremans. Hij waarschuwde dat de roep om overheidsingrijpen steeds luider wordt. “Er moet daarom wat gebeuren”, zei hij. “Er is noodzaak om nu in de ‘overdrive’ te gaan. De behoefte om het kaf definitief van het koren te scheiden, de behoefte om de beunhazen uit onze sector te weren, is groter dan ooit. Vandaag gaan we met elkaar zien waar we staan en wat we hebben ontwikkeld.”
Bestuur
Chris Breedveld, voorzitter van De Letselschade Raad, besprak onder meer de financiering en het meerjarenbeleid van de raad. Wat de financiering betreft, wordt De Letselschade Raad nu voor het grootste deel uit de bijdragen voor het Nationaal Keurmerk Letselschade gefinancierd. Het bestuur wil dat per 1 januari 2024 de aangesloten leden de raad gaan financieren. Het meerjarenbeleid is op drie thema’s gericht: de slagvaardigheid van de organisatie, de voortdurende kwaliteitsverbetering en de actualiteit. Afsluitend zei Chris Breedveld: “De afwikkeling van letselschades duurt soms lang, soms te lang. Die afwikkeling is complex, soms te complex. Daarom is het belangrijk het slachtoffer weer in de regie over zijn eigen herstelproces te brengen. Dat is het doel van De Letselschade Raad en dat is ook mijn doel. Dat lukt ons alleen met de welwillende steun van u allemaal. Daarom is het goed dat u hier allemaal bent.”
Herstelgerichte dienstverlening
Remco Heeremans interviewde aansluitend Toine Raasveld over de VHD, Vereniging voor Herstelgerichte Dienstverlening, die in oktober werd opgericht. Deze vereniging kwam voort uit een werkgroep van De Letselschade Raad. “Het gaat erom de meerwaarde van herstelgerichte dienstverlening te benadrukken”, zei Raasveld over de doelstelling van de VHD. “‘Herstel gaat voor schade’, hebben we van Akkermans geleerd, maar wat is dat dan? Hoe kun je iemand herstellen? Wiens rol en verantwoordelijkheid is dat? Het zou mooi zijn als we daarover met elkaar in gesprek gaan. Samenwerking is een sleutel in dit vak. Een tweede doelstelling is op onszelf gericht. De kwaliteit van de herstelgerichte dienstverlener is als die van een arts: opereer je één knie per jaar of honderd knieën, dat maakt verschil. Die dynamiek is ook een sleutel. De derde doelstelling is onze branche te vertegenwoordigen. Niet individuen of afzonderlijke bedrijven, maar de VHD is de volwaardige gesprekspartner namens onze achterban.”
Normering
Rianka Rijnhout, voorzitter van de Werkgroep Normering, vertelde over afgeronde projecten van de werkgroep. Voor de evaluatie van de Aanbeveling ‘Werken met één medisch adviseur’ werd een enquête uitgezet, waar veel respons op kwam. “De mensen die ermee werken, vinden het heel positief”, aldus Rianka Rijnhout. “Het probleem is alleen dat niet heel veel mensen ermee werken.” Het tweede onderwerp was de Financiële Paragraaf bij de Handreiking Zorgschade. Rianka Rijnhout kondigde aan dat de Financiële Paragraaf en ook de Handreiking Zorgschade binnen twee jaar zullen worden geëvalueerd. Nog een punt in Rijnhouts presentatie was het signaal aan het Platform van De Letselschade Raad inzake proactief handelen in het geval van arbeidsongeschiktheid. “Het gaat niet alleen om termijnen wanneer je deskundigen moet inschakelen”, benadrukte ze, “maar ook dat je weet wat je van die deskundigen kunt verwachten en dat je de juiste vragen kunt stellen.”
Keurmerk
Diederik Wachter, voorzitter van de Normcommissie NKL, sprak over de ‘trias politica’ van het NKL: normering, toetsing en toekenning van het Nationaal Keurmerk Letselschade. De normering vindt plaats in reglementen per ‘bloedgroep’. Die reglementen worden momenteel zo goed mogelijk geüniformeerd. “Aan normen heb je niets als je ze niet kunt auditen”, aldus Wachter, die hierbij een afbeelding van een papieren tijger liet zien. Onafhankelijke bezoekaudits vinden volgens een vaste cyclus van drie jaar plaats en worden afgewisseld met tussentijdse toetsen. Het is aan het bureau van De Letselschade Raad om het advies van de auditor al dan niet op te volgen. Diederik Wachter bracht in zijn voordracht nog een heikel punt ter sprake. “Het spreekt voor zich dat de verschillende bloedgroepen hun eigen opleiding inrichten, maar er moet wel een gesprek worden gevoerd over de accreditatie van die opleidingen. We moeten erop kunnen vertrouwen dat die opleidingen daadwerkelijk de vereiste kwaliteit bieden.”
Kamer LLZ
Geertruid van Wassenaer, advocaat in de Kamer voor Langlopende Letselschadezaken, besprak de werkwijze van de Kamer. Deze bestaat uit drie deskundigen: hoogleraar Siewert Lindenbergh en twee advocaten. Dit zijn aan slachtofferszijde Geertruid van Wassenaer of Mariken Peters en aan verzekeraarszijde Derk-Jan van der Kolk of Chris van Dijk. De Kamer LLZ bracht in 2021 drie, in 2022 zeven en in 2023 voorlopig tien vastgelopen zaken tot een bindende beschikking. Van Wassenaer: “We krijgen telkens terug dat het heel positief is ontvangen, vooral omdat aan het gevoel van procedurele rechtvaardigheid wordt tegemoetgekomen.” De bijeenkomst met de partijen duurt meestal hoogstens een dagdeel. Binnen vier weken volgt een beschikking. “Wanneer wij zo’n zaak voorbespreken”, vertelde Geertruid van Wassenaer, “dan zitten wij als advocaten aan weerszijden nooit heel ver uit elkaar. Het gebeurt heel harmonisch, we staan er vaak hetzelfde in. Het is een laagdrempelige, heel snelle geschillenoplossing.”
Mediation
August Van is voorzitter van de Werkgroep Mediation van De Letselschade Raad. Deze werkgroep bevordert de toepassing van mediation, vooral om de rechterlijke macht te ontlasten. August Van: “Mensen bij wie mediation niet in de opleiding heeft gezeten, vinden het eng, weten niet hoe ze zich erop moeten voorbereiden en hebben koudwatervrees. Een belangrijke aanbeveling is daarom: zorg dat in de opleiding aandacht voor mediation komt.” August Van had ook aanbevelingen voor de branche. “Ga creatiever met mediation om. Pre-mediation, door informeel een derde erbij te betrekken, kun je al veel eerder in het proces doen voordat het gaat escaleren.” Hij pleitte voor een aanscherping van Gedragsregel 10 van de GBL. “In welke situatie mag je mediation weigeren wanneer die wordt voorgesteld? Moet je wel in alle gevallen gaan mediaten? In welke situatie moet je juist niet gaan mediaten? Dat moeten we expliciteren, zodat we rechters meer handvatten kunnen bieden.”
Herstelbemiddeling
Nathalie de la Cousine, directeur van Perspectief Herstelbemiddeling, besprak de impact van het contact tussen direct betrokkenen bij ingrijpende gebeurtenissen. Eerder dit jaar is De Letselschade Raad een pilot gestart om herstelbemiddeling beter op het netvlies van de professionals in de letselschadebranche te krijgen. Behalve Perspectief Herstelbemiddeling en het Platform van De Letselschade Raad nemen aan deze pilot deel Slachtofferhulp Nederland, het Verbond van Verzekeraars, ARAG Rechtsbijstand, Nationale-Nederlanden, Expertise Human Capital, Letselschade.com en Ottenschot Letselschade. De pilot is bedoeld om ervaringen op kleine schaal op te doen, effecten van herstelbemiddeling te monitoren en vast te leggen, best practices op te stellen en het onderwerp in de branche onder de aandacht te brengen. De la Cousine: “Het is ontzettend belangrijk dat mensen erover worden geïnformeerd. Vertel gewoon dat de mogelijkheid er is. Vaak horen we mensen zeggen: had ik dat maar eerder geweten!”
GOMA
Irene Heikens, directeur van Centramed, ging in op de noodzakelijke vernieuwing van de Gedragscode openheid medische incidenten; betere afwikkeling medische aansprakelijkheid (GOMA). Een nieuwe gedragscode is gewenst vanwege veranderingen in wetgeving (onder andere de WKKGZ), veranderingen in de zorg en ook veranderingen bij verzekeraars. “Wij geven als verzekeraar een steeds grotere rol aan de ziekenhuizen om zelf hun claims af te handelen. Wij promoten het dat in de ziekenhuizen zo snel mogelijk openheid van zaken wordt gegeven en dat incidenten laagdrempelig met de patiënten worden besproken”, aldus Irene Heikens. De revisie van de GOMA had nogal wat voeten in aarde. Onder leiding van De Letselschade Raad kwam een versie tot stand die door de sector breed wordt gedragen. Irene Heikens: “Ik denk dat we daar trots op mogen zijn, omdat het een gedragscode is die niet alleen voor de betrokkenen bij de letselschadeafhandeling geldt, maar ook voor de veroorzakers zelf. Ik vind dat heel bijzonder.”
Handreiking Zorgschade
Linda Renders, voorzitter van de stuur- en werkgroep Zorgschade, kondigde de Handreiking Zorgschade 2.0 aan. Deze biedt met de Financiële Paragraaf erbij handvatten om een compensatie vast te stellen voor een bovennormale informele zorgbehoefte. Het gaat hierbij om zes functies: verpleging, persoonlijke verzorging, begeleiding, permanent actief toezicht, passief toezicht en huishoudelijke hulp. Renders: “Na de ingebruikneming van de Financiële Paragraaf in april 2022 bracht de evaluatie veel feedback met zich mee. Uit de bestudering daarvan bleek die feedback voor negentig procent over de handreiking zelf te gaan en nauwelijks over de cijfers erbij. Toen al werd het voor ons duidelijk dat er een nieuwe Handreiking Zorgschade moest komen. We hebben een visie gevormd over wat er moest worden aangepast. Die visie vertalen we nu naar de Handreiking 2.0, om ervoor te zorgen dat het een bruikbaar en geaccepteerd hulpmiddel voor de branche wordt.”
Parallelsessies
Het programma van De Letselschade Raadsdag voorzag in vijf parallelsessies. Marco Speelmans (Aegon) ging in zijn parallelsessie na of het mogelijk is de letselschadebehandeling te verkorten door de GBL te herzien, met daarbij de wettelijke verankering van de GBL in het verschiet. Gert-Jan Mijnen (Nationale-Nederlanden) keek terug op drie jaar NKL en ging na hoe de herkenbaarheid van het keurmerk kan worden vergroot. Annemiek van Reenen-ten Kate (Hofmans Letselschade) besprak de notie ‘houding en gedrag’ in de reglementen van het NKL. Zij ging na welke ervaringen er zijn met, en hoe invulling wordt gegeven aan, een respectvolle omgang met elkaar en constructieve samenwerking om verharding te voorkomen. Linda Renders (Trivium Advies) en Melissa de Groot (Erasmus Universiteit) gingen in gesprek over de voorgenomen wijzigingen van de Handreiking Zorgschade. John Peerbolte (GRM) besprak de vergrijzing van de letselschadebranche. De vraag lag voor hoe de letselschadebranche de inzet van jongeren kan vergroten.
Toeslagenaffaire
Terug plenair vertelde Marco Speelmans over de toeslagenaffaire. Hij schetste een ontluisterend beeld. De oorzaak van alle ellende is een niet-proportionele terugvordering van kinderopvangtoeslag. Daarom riep een vertegenwoordiging van gedupeerde ouders via de Number 5 Foundation van Prinses Laurentien de hulp van de letselschadebranche in. In juni 2022 begonnen de gesprekken met ouders. Inmiddels is een herstelproces ingericht, met keuzemogelijkheden voor de gedupeerden. De nieuw opgerichte Stichting (Gelijk)waardig Herstel voert momenteel een pilot uit met driehonderd ouders. Is het ontwikkelde model voor de afhandeling van de schade ook een uitkomst voor letselschadeslachtoffers? “Ja, dat lijkt me wel”, aldus Marco Speelmans. “We kunnen ook letselschadeslachtoffers een keuze geven tussen de traditionele route en een versnelde route. Het is de vraag of dat in licht letsel veel oplevert, omdat het slachtoffer niet tegen een heel belastend proces aanhikt, maar we gaan dat onderzoeken.”
Slotwoord
Het slotwoord was aan Victor Geskes, directeur van de ANWB Alarmcentrale en bestuurslid van De Letselschade Raad. Hij vertelde over zijn achtergrond in de letselschadebranche, als jurist bij AMEV, en over de betrokkenheid van de ANWB bij het werk van De Letselschade Raad. “Nu ik in het bestuur zit, valt het mij op dat de branche veel professioneler is geworden”, zei Geskes. “Wel merk ik dat men elkaar vaak op woorden vangt. Wanneer iets wordt beweerd, wordt daar meteen op gereageerd met: bewijs het maar! Ook viel het mij op dat in de bijdragen vanuit de verschillende commissies en werkgroepen vaak het woord ‘hopen’ naar voren kwam. Hoop doet leven, het betekent dat je er positief in zit, maar hoop is ook een uitgestelde teleurstelling. Daarom wens ik de letselschadewereld toe dat er meer ‘smart’ wordt gewerkt, goede afspraken met elkaar worden gemaakt en dat er niet wordt gepraat om te praten, maar ook om te leveren.” Geskes riep alle aanwezigen op vaker in de spiegel te kijken en voorrang te geven aan het belang van slachtoffers. “Ga ervan uit dat degene aan de andere kant van de tafel dezelfde insteek heeft. Dan denk ik toch dat de letselschadewereld weer wat mooier wordt.”
Verbinden, vertrouwen en versneld vooruit – dat straalde De Letselschade Raad uit op De Letselschade Raadsdag 2023. Professionals uit de hele letselschadebranche waren op donderdag 23 november 2023 naar Mariënhof in Amersfoort gekomen voor een overzicht van de huidige activiteiten van De Letselschade Raad. Het programma had ook een feestelijk tintje. De Letselschade Raad bestaat dit jaar, voorloper NPP meegerekend, vijfentwintig jaar.